Tarla Üzerine Ev Yapmak Yasal mı?

Tarla, imar planı dışında kalan tarımsal üretim alanıdır. Bu nedenle üzerine konut yapmak doğrudan yasaldır denemez. Ancak 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’na göre belirli koşullar altında “tarımsal yapı” izni alınabilir.

Bu izin, konut değil; tarımsal faaliyeti destekleyen yapılar (depo, çiftlik evi, bekçi kulübesi, hayvan barınağı vb.) için verilir. Ancak son yıllarda, belirli şartlar sağlandığında “konut niteliğinde” yapılar da bu kapsama alınabiliyor.

5000 m² Üzeri Tarlalarda İstisnai İzin

Türkiye genelinde birçok ilde, en az 5000 m² yüzölçümüne sahip tarlalarda belirli koşullar sağlandığında yapılaşmaya sınırlı izin verilebilmektedir. Bu izin genellikle şu kriterlere göre değerlendirilir:

• Tarlanın tarımsal niteliğini koruması (örneğin üretim yapılabilir durumda olması),
• Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nden uygun görüş alınması,
• Yapının “tarımsal amaçlı” gösterilmesi (örneğin çiftlik evi, bekçi evi vb.),
• Yapı alanının toplam arazinin %5’ini geçmemesi,
• Yapının tek katlı ve en fazla 150 m² büyüklüğünde olması,
• Yol, su ve enerji altyapısının mevcut veya sağlanabilir durumda olması.

Yani, “5000 m² üzeri tarlaya ev yapılabilir” ifadesi koşullu doğrudur. Ancak bunun için doğru başvuru süreci izlenmelidir.

İzin Süreci Nasıl İşler?

1. 1. Tapu ve İmar Durumu Sorgulama: Öncelikle tarlanın bulunduğu ilçe belediyesinden veya il özel idaresinden “imar planı durumu” sorgulanır. “Tarım arazisi” olarak kayıtlı olmalıdır.
2. 2. Tarım İl Müdürlüğü Onayı: Tarımsal bütünlüğü bozmayan yapı talebi için İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne dilekçe verilir. Gerekirse ziraat mühendisi raporu sunulur.
3. 3. Proje ve Ruhsat Başvurusu: Yapı projesi hazırlanır ve bağlı olunan İl Özel İdaresi’ne (veya belediye sınırları içindeyse belediyeye) ruhsat başvurusu yapılır.
4. 4. Yapı Ruhsatı ve Kontrol Süreci: Uygun görüldüğü takdirde “tarımsal yapı” ruhsatı verilir. Bu yapı, genellikle sadece arazi sahibi tarafından kullanılabilir.

Bu sürecin tamamı ortalama 2 ila 4 ay arasında sonuçlanabilir. İzin alınmadan yapılan yapılar için ise yıkım kararı ve idari para cezası riski bulunur.

Yapı Tipleri: Ne Tür Evler Yapılabilir?

5000 m² üzeri tarım arazilerinde yapılabilecek yapılar, yönetmeliklere göre şu şekilde sınıflandırılır:

• Tarımsal Yapılar: Depo, sera, ahır, tarım malzemesi odası.
• Tarım Evi (Çiftlik Evi): Tarımsal faaliyeti destekleyen, tek katlı konut tipi yapılar.
• Bekçi Evi: Üretim yapılan arazide güvenlik amacıyla kullanılan küçük ölçekli yapı.
• Tiny House veya Bungalov: Sabit temel gerektirmeyen, taşınabilir yapılar için bazı illerde izin kolaylığı bulunmaktadır. Ancak kalıcı temeller yasadışı sayılabilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Tarlaya ev yapmak için imar planı değişikliği talep etmek isterseniz, bu süreç uzun ve maliyetli olabilir.
• İzinsiz yapılan yapılar tespit edilirse, “tarım dışı kullanım” gerekçesiyle para cezası ve yıkım uygulanabilir.
• Yapı için ruhsat alınsa bile, bu ev resmî adres olarak gösterilemez (nüfus kaydı yapılamaz).
• Elektrik ve su aboneliği için “yapı kayıt belgesi” veya ruhsat belgesi gerekebilir.

Sonuç: Doğru Şartlarla, Doğayla Uyumlu Bir Yaşam Mümkün

5000 m² üzeri tarlaya ev yapmak mümkündür — ama sadece doğru yasal süreçleri izlerseniz.
Tarımsal faaliyetle birlikte düşünülen, küçük ölçekli, çevreyle uyumlu yapılar hem sürdürülebilir hem de yasal yaşam alanları yaratabilir.

Her ilde uygulamalar farklılık gösterebilir; bu nedenle mutlaka Tarım İl Müdürlüğü ve İl Özel İdaresi ile görüşerek resmi izin sürecini netleştirmeniz gerekir.