Deprem Yönetmeliği 2025 Güncellemesi: Zemin Etüdü Olmayan Arsalar Satılamayacak
2025’te yürürlüğe giren yeni Deprem Yönetmeliği ile birlikte, artık zemin etüdü yapılmamış arsa ve tarlalar satış işlemine konu olamayacak. Bu düzenleme, özellikle yüksek riskli bölgelerde arsa alım satımında yeni bir dönemi başlatıyor.
Yeni Yönetmelik Ne Getiriyor?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 1 Temmuz 2025 itibarıyla yürürlüğe giren “Türkiye Deprem Yönetmeliği 2025” kapsamında, artık zemin etüdü bulunmayan arsaların satış işlemleri tapuda tamamlanamayacak.
Yeni düzenlemeye göre, satışa konu edilen her parsel için zemin etüt raporunun Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’ne (TAKBİS) işlenmiş olması zorunlu hale geldi. Böylece, alıcı ve satıcılar, arsanın zemin durumu hakkında resmi bilgilere doğrudan ulaşabilecek.
Satış Öncesi Artık Bu Belgeler Zorunlu
Yeni yönetmelikle birlikte arsa satış işlemi öncesinde satıcıların sunması gereken belgeler de değişti.
Artık tapu devri öncesinde aşağıdaki belgelerin hazır olması gerekiyor:
- Zemin Etüt Raporu: Yetkili jeoloji veya geoteknik mühendislik firması tarafından hazırlanmış olmalı.
- Yer Bilgisi ve Koordinat Belgesi: Arsanın bulunduğu parselin resmi koordinat sistemi üzerinden tanımlanmış konumu.
- İmar Durum Belgesi: Belediyeden alınan, parselin kullanım amacını ve yapılaşma koşullarını gösteren belge.
- Tapu Takbis Kaydı: Zemin etüdüyle eşleşmiş ve sistemde görünür hale getirilmiş olmalı.
Zemin Etüdü Neden Bu Kadar Önemli?
Deprem sonrası yapılan analizler, birçok bölgede yapı hasarının nedeninin yetersiz zemin etüdü olduğunu ortaya koydu.
Bu nedenle artık sadece inşaat aşamasında değil, arsa satış aşamasında da zemin verisi zorunlu hale getirildi.
Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Selin Erdem konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:
“Türkiye’nin büyük kısmı aktif fay hatları üzerinde. Bir arsanın zeminiyle ilgili bilimsel veri olmadan satış yapılması, gelecekte hem yapı güvenliği hem de yatırım değeri açısından ciddi riskler doğuruyordu. Bu düzenleme, hem yatırımcıyı hem toplumu koruyacak.”
Tapu Sürecinde Yeni Uygulama
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, 2025 itibarıyla tüm zemin etüt raporlarını TAKBİS sistemine entegre etti.
Artık tapu müdürlükleri, satış işlemi sırasında “Zemin Etüt Raporu Onayı” sorgulaması yapacak.
Rapor bulunmayan taşınmazlar için işlem geçici olarak durdurulacak ve rapor sisteme yüklenene kadar devredilemeyecek.
Kimler Zemin Etütü Yaptırmak Zorunda?
Yeni yönetmelik sadece yeni yapılaşacak bölgeleri değil, mevcut tapulu arsaları da kapsıyor.
Özellikle konut, ticari veya karma kullanım alanı olarak planlı parsellerde zemin etüt raporu zorunlu hale geldi.
- İmar planında yapılaşma izni bulunan tüm arsalar,
- Tarım dışı kullanım izni alınmış tarlalar,
- Kat karşılığı inşaat yapılacak taşınmazlar,
- Kooperatif sistemiyle paylaşılan arsa parselleri,
- Satış veya devri planlanan imarlı taşınmazlar
- — artık satış öncesinde zemin etüdü belgesiyle kayıt altına alınmak zorunda.
Zemin Etüdü Yaptırmamanın Cezai Sonuçları
Yönetmeliğe göre, zemin etüdü yaptırmadan satış işlemini gerçekleştirmeye çalışan satıcılar için idari para cezaları öngörülüyor.
Ayrıca belediyeler, bu tür taşınmazlar için yapı ruhsatı başvurularını da kabul etmeyecek.
Etüt belgesi bulunmayan arsalarda yapılan satışlar, tapu iptali davasına konu olabilecek nitelikte “hukuka aykırı işlem” olarak değerlendiriliyor.
Yatırımcılar Ne Yapmalı?
Arsa almayı planlayan yatırımcılar, satın alma öncesinde mutlaka aşağıdaki adımları kontrol etmeli:
- TAKBİS’te Zemin Etütü Kaydı var mı?
- Belediyeden alınan İmar Durumu Belgesi güncel mi?
- Jeolojik rapor hangi firma tarafından hazırlanmış ve lisansı aktif mi?
- Satış sözleşmesine “Zemin Etüt Raporu incelenmiştir” ibaresi eklendi mi?
Bu kontroller, gelecekteki inşaat izinleri ve kredi işlemleri açısından da büyük önem taşıyor.
Sonuç: Güvenli Arsa Satışı İçin Yeni Bir Sayfa Açıldı
Deprem Yönetmeliği 2025 güncellemesiyle birlikte Türkiye’de artık bilimsel zemin verisi olmadan arsa satışı yapılamayacak.
Bu değişiklik, hem yatırım güvenliğini hem de şehir planlamasında deprem risk yönetimini güçlendirecek.
Zemin etüdü zorunluluğu, gelecekteki arsa değerlemelerinde de yeni bir standart haline gelecek.
