Belediyeden Arsa veya Tarla Hakkında Nasıl Bilgi Alınır? İmar Durumu ve Plan Sorgulama Rehberi
Bir arsa ya da tarla satın almadan önce yapılması gereken ilk işlem, imar durumu ve plan notlarını kontrol etmektir. Ancak bu bilgiye nasıl ulaşılır, hangi belgeler gerekir ve belediyeler hangi bilgileri paylaşabilir? İşte 2025 yılı itibarıyla adım adım imar sorgulama rehberi.
1. Arsa ve Tarla Bilgisine Neden Belediye Üzerinden Ulaşılır?
Türkiye’de imar planlarının hazırlanması, onaylanması ve uygulanması görevi ilgili belediyelere veya il özel idarelerine verilmiştir.
Bu nedenle bir taşınmazın yapılaşma hakkı, yol sınırı, emsal değeri, kullanım amacı gibi tüm bilgiler belediye imar biriminde kayıtlıdır.
Özetle: Tapu kadastro mülkiyeti gösterir, belediye imar hakkını gösterir.
2. Belediye Üzerinden Alınabilecek Temel Bilgiler
Belediyeler, 2025 yılı itibarıyla dijital sistemlerle birçok imar bilgisini çevrimiçi olarak paylaşmaktadır.
Arsanızın bulunduğu ilçe belediyesine başvurarak ya da e-imar sistemlerinden aşağıdaki bilgilere ulaşabilirsiniz:
- İmar Durumu Belgesi: Taşınmazın yapılaşma hakkını, kullanım amacını (konut, ticaret, tarım vb.) ve yapı yoğunluğunu gösterir.
- Plan Notları: Yapı yüksekliği, çekme mesafesi, otopark zorunluluğu, yeşil alan sınırı gibi teknik kuralları içerir.
- 1/1000 Uygulama İmar Planı: Parsel bazında detaylı planı gösterir.
- 1/5000 Nazım İmar Planı: Bölgesel planlama kararlarını açıklar.
- Yapı Ruhsatı Bilgileri: Parsel üzerinde ruhsatlı yapı olup olmadığını gösterir.
- Yapı Yasağı / Plan Değişikliği Durumu: Plan askıda mı, itiraz sürecinde mi, iptal edildi mi gibi güncel durumlar.
3. İmar Durumu Sorgulama Yöntemleri
🔹 A. E-Devlet Üzerinden Sorgulama
Birçok büyükşehir ve ilçe belediyesi, E-Devlet Kapısı üzerinden imar durumu hizmeti sunmaktadır.
Bunun için şu adımları izleyebilirsiniz:
- www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapın.
- Arama kutusuna “imar durumu sorgulama” yazın.
- Belediyenizi seçin (örneğin: İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar Durumu Sorgulama).
- Taşınmazın il, ilçe, mahalle, ada, parsel bilgilerini girin.
- Sistem size dijital imar durumu ve plan notlarını gösterir.
🔹 B. Belediye İmar Müdürlüğü’nden Yazılı Başvuru
İmar durumu belgesi almak için doğrudan belediyeye gidip dilekçe verebilirsiniz.
Bunun için:
- Tapu fotokopisi,
- Kimlik fotokopisi,
- Gerekirse vekaletname (başkası adına işlem yapıyorsanız)
belgeleri gerekir.
Başvuru sonrasında genellikle 1 ila 3 iş günü içinde belge teslim edilir.
Belediyeler bu belgeyi dijital veya kağıt ortamında verir.
🔹 C. “E-İmar” Sistemleri (Belediyelere Özel)
Büyükşehirlerde artık “e-imar” portalları aktif durumda.
Örneğin:
Bu sistemler sayesinde vatandaşlar parsel sorgulama, imar planı görüntüleme ve yapı ruhsatı kontrolü işlemlerini internetten yapabiliyor.
4. Arsa Sahibi Olmadan Bilgi Almak Mümkün mü?
Evet, mümkündür — ancak sınırlı şekilde.
İmar planı ve genel parsel bilgileri kamuya açık veridir.
Dolayısıyla ada-parsel numarasını bilen herkes, belediyeden imar durumu ve plan bilgilerini öğrenebilir.
Ancak taşınmazın mülkiyet bilgileri (kimin adına kayıtlı olduğu, hissedar bilgileri vb.)
kişisel veri kapsamına girdiği için sadece tapu sahibine veya yetkili vekiline verilir.
5. İmar Durum Belgesi Ne İşe Yarar?
İmar durumu belgesi, arsanız üzerine hangi ölçülerde yapı yapılabileceğini belirleyen en temel dokümandır.
Örneğin:
- Emsal (KAKS): İnşaat alanının parsel büyüklüğüne oranı (örnek: 0.30 veya 0.50).
- TAKS: Yapının oturduğu taban alanının arsa yüzölçümüne oranı.
- Yapı yüksekliği: Kaç katlı yapı yapılabileceği.
- Kullanım türü: Konut, ticaret, sanayi, turizm veya tarım alanı gibi.
Bu nedenle satın alma öncesinde mutlaka imar durumu belgesi talep edilmelidir.
Tapuda “arsa” yazıyor olması, oraya otomatik olarak bina yapılabileceği anlamına gelmez.
6. Plan Değişikliği, Askı Süresi ve İtiraz Hakkı
Belediyeler yeni imar planlarını veya değişiklikleri askıya çıkarır.
Bu süreç genellikle 30 gündür ve herkesin planlara itiraz hakkı vardır.
Belediye web sitelerindeki “İlan Panosu” veya “Plan Askı Duyuruları” bölümünden bu planlara erişilebilir.
Bu süreçte planın kesinleşip kesinleşmediğini takip etmek yatırımcının sorumluluğundadır.
7. 2025’te Yeni Dijital Uygulamalar
2025 itibarıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, belediyeler arası entegrasyonu artırarak
“e-İmar Türkiye Platformu” adı altında tüm belediyelerin planlarını tek noktada toplamayı hedefliyor.
Bu sistem devreye girdiğinde, Türkiye genelindeki tüm parsellerin imar durumu, plan notları ve mülkiyet yapısı tek harita üzerinden görüntülenebilecek.
Sonuç: İmar Bilgisi Almak Artık Daha Erişilebilir
Arsa ya da tarla yatırımı yapmadan önce atılacak en kritik adım, imar durumunu netleştirmektir.
Günümüzde bu işlem hem belediye ofislerinden hem de e-Devlet ve e-imar sistemlerinden birkaç dakika içinde yapılabiliyor.
Yatırım kararı vermeden önce sadece fiyat değil, imar hakkını da kontrol etmek gerekir.
Çünkü doğru imar bilgisi, yatırımınızın geleceğini belirler.
