Kıyı Bölgelerinde Arsa Satışlarına Yeni Kısıtlama: Sit Alanı Haritaları Güncellendi
2025’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan yeni düzenlemelerle, sahil hattındaki doğal sit alanlarının haritaları güncellendi. Bu karar, kıyı parsellerine yapı izni almak isteyen yatırımcıları direkt etkiliyor.
Yeni Sit Haritası Düzenlemesine Dair Temel Kararlar
Mart 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan karar ile bazı denize sıfır doğal sit alanları “sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı” statüsüne geçirildi. Örneğin, İzmir’in Çeşme ilçesinde Kermeyanyalısı mevkiindeki doğal sit bölgesi bu statü ile yeniden tescil edildi.
Bu güncelleme ile birlikte kıyı arsalarında yapılaşma koşulları daha sıkı hale getiriliyor; bazı parsellerde imar hakkı daraltıldı, bazı bölgelerde yapı izni tamamen sınırlandırıldı.
Yasal Temel: Sit ve Kıyı Alanı Düzenlemeleri
Kıyı ve dolgu alanlarındaki yapılaşma, Kıyı Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde düzenlenmiştir. Kıyı alanları, kamu yararına açık kullanılmak zorundadır ve özel yapılaşma hakkı sınırlıdır.
Ayrıca, doğal sit alanlarının korunması ve kullanımıyla ilgili koruma amaçlı imar planlarının hazırlanması zorunluluğu 2025’te yeniden vurgulandı. Bu planlar, kıyı bölgelerinde doğa, ekosistem ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağlamak amacıyla şekillendirilecek.
Kıyı Arsalarını Etkileyen Değişiklikler
- Yapılaşma sınırlarının daraltılması: Yeni sınırlar, su kenarına olan mesafeyi artırdı.
- İmar statü değişiklikleri: Bazı parseller “kesin korunacak hassas alan” ilan edildi, yapı yapılamaz hale gelip.
- Kullanmaya kısıtlamalar: Bazı alanlarda yalnızca turizm, peyzaj, rekreasyon kullanımı izni verilecek şekilde düzenleme yapıldı.
- Yeni plan notları gerekliliği: Yapı başvurularında koruma kurulu onayı ve ek projeler (çevresel etki raporu, peyzaj uyumu vb.) şart koşuluyor.
Yatırımcılar ve Parsele Sahip Olanlar Ne Yapmalı?
Kıyı hattında arsası olanlar veya planlanan yatırımcılar için dikkat edilmesi gereken noktalar:
- Belediyeden ve koruma kurullarından güncel sit haritasını ve koruma statüsünü teyit etmek.
- Yeni plan kararlarını incelemek; plan notlarında yapılaşma, çekme mesafeleri, kullanım kısıtlamaları vb. detaylar yer alır.
- Koruma amaçlı imar planı süreci tamamlanmış mı, yoksa geçiş dönemi statüsü mü var, bunu sormak.
- Koruma Kurulu ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu izin süreçlerini takip etmek.
- Yapılaşma hakkı daraltılmış ise, yeni hakların ne ölçüde etkilediğini hesaplayarak yatırım riskini yeniden değerlendirmek.
Öne Çıkan Örnek: Çeşme’de Sit Statüsü Değişikliği
Çeşme Kermeyanyalısı mevkiindeki natural sit alanı yeni karar ile “Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” statüsüne geçti. Bu statü, yapılaşmaya tamamen kapatılmamakla birlikte, çok sıkı kullanım sınırları getiriyor.
Bu karar, kıyı yatırımcıları için önemli bir uyarı niteliğinde: denize yakın parsellerde yatırım planlarken yeni koruma statülerini mutlaka göz önünde tutmak gerekiyor.
Sonuç: Kıyı Arsa Yatırımları Artık Daha Dikkatli Planlanmalı
2025 ile birlikte kıyı bölgelerinde sit alanlarının yeniden belirlenmesi, arsa ve tarla yatırımlarını doğrudan etkiliyor.
Yapılaşma hakkı sınırlı, izin süreçleri daha sıkı ve koruma kriterleri daha katı hale geldi.
Eğer sahil hattında yatırım yapmayı düşünüyorsan, **güncel sit haritasını, koruma statüsünü ve plan kararlarını** öncelikle kontrol etmelisin. Çünkü eski imar hakkı, yeni koruma düzenlemeleri karşısında geçerliliğini yitirebilir.
