Yeni Dönem: Tarım Arazilerinde Bölünme Dönemi Bitiyor

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan “Toprak Koruma Yasası Taslağı”, 2025 yılının ikinci yarısında TBMM’ye sunuldu.
Taslağa göre, artık tarımsal üretim amaçlı araziler miras veya satış yoluyla bölünemeyecek.
Amaç, her geçen yıl küçülen tarım parsellerini korumak ve üretim kapasitesini düşüren parçalanmayı önlemek.

Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı

Neden Yeni Düzenlemeye Gidildi?

Türkiye’de 1980’lerden bu yana uygulanan miras paylaşım sistemi, tarım arazilerinde aşırı parsel bölünmesine yol açtı.
Yapılan araştırmalara göre, ortalama tarım arazisi büyüklüğü son 40 yılda 70 dönümden 27 dönüme kadar düştü.

Yeni yasa, bu parçalanmayı önlemek için “asgarî tarım parsel büyüklüğü” ilkesini getiriyor.
Buna göre, belirli bir büyüklüğün altındaki tarım arazileri artık satılamayacak, bölünemeyecek ve miras yoluyla paylaştırılamayacak.

Yasa Taslağının Temel Maddeleri

Yeni “Toprak Koruma Yasası Taslağı”, tarım arazilerinde sahiplik, kullanım ve devre ilişkin kuralları yeniden düzenliyor.
İşte öne çıkan başlıklar:

• Asgarî Parsel Büyüklüğü: Her ilde, Tarım Bakanlığı tarafından belirlenen minimum arazi büyüklüğü altında bölünme yasaklanacak.
• Miras Paylaşımı: Tarım arazileri mirasçılar arasında pay edilemeyecek; tek kişi adına devredilebilecek.
• Satış Kısıtlaması: Belirlenen minimum büyüklüğün altındaki parsellerin satışı geçersiz sayılacak.
• Zorunlu Birleştirme: Aynı bölgede birden fazla küçük parseli olan mülk sahiplerinin arazileri birleştirilecek.
• Tarım Dışı Kullanım: Tarımsal vasıflı alanların yapılaşmaya açılması için “Toprak Koruma Kurulu” izni şart olacak.

Kaynak: Resmî Gazete – Toprak Koruma Yasası Taslağı (2025)

Küçük Parsel Sahiplerini Neler Bekliyor?

Yasa yürürlüğe girdiğinde, halihazırda küçük parselleri bulunan vatandaşlar için geçiş süreci uygulanacak.
Bu kapsamda Tarım Bakanlığı, sahip olduğu küçük parselleri komşu parsellerle birleştirmek veya devretmek isteyen çiftçilere kolaylık sağlayacak.

Bakanlık yetkilileri, bu sürecin mağduriyet yaratmaması için “Gönüllü Toplulaştırma Fonu” adı altında yeni bir destek mekanizması hazırlıyor.

Yatırımcılar ve Arsa Alıcıları İçin Ne Anlama Geliyor?

Yeni düzenleme, özellikle tarım vasıflı tarlalara yatırım yapan bireysel yatırımcılar için önemli bir uyarı niteliğinde.
Artık 5.000 m² altındaki tarlaların satışında kısıtlama uygulanacak ve bu parsellerin arsa vasfına çevrilmesi çok daha zorlaşacak.

Gayrimenkul uzmanı Ayhan Sezgin konuyla ilgili şöyle diyor:

“Bu yasa, küçük yatırımcıların tarla spekülasyonuyla kısa vadede kazanç sağlamasını önleyecek. Ancak orta ve büyük ölçekli üreticiler için uzun vadeli bir güvence oluşturacak.”

Tarım Arazileri İçin Yeni Dijital Kayıt Sistemi Geliyor

Yasa taslağıyla birlikte Tarım Parsel Takip Sistemi (TAPAS) adı verilen yeni bir dijital altyapı da devreye alınacak.
Bu sistem sayesinde vatandaşlar, e-Devlet üzerinden kendi parsellerinin büyüklüğünü, kullanım amacını ve bölünebilirlik durumunu sorgulayabilecek.

Kaynak: e-Devlet – Tarım Parsel Takip Sistemi

Ekonomik Etkiler: Arsa ve Tarla Fiyatlarında Ne Bekleniyor?

Uzmanlara göre, yasa yürürlüğe girdikten sonra küçük tarlaların devri zorlaşacağı için bu tip parsellerin piyasada likiditesi azalacak.
Ancak birleşmeye uygun büyük parsellerin değeri artacak.

Özellikle tarımsal üretim altyapısı güçlü olan Konya, Balıkesir, Manisa ve Şanlıurfa gibi illerde, toplulaştırılmış tarım arazilerinin fiyatlarında %20-30 oranında artış bekleniyor.

Sonuç: Tarımın Geleceği İçin Radikal Ama Gerekli Bir Adım

Yeni “Toprak Koruma Yasası”, Türkiye’de tarım arazilerinin verimli kullanımını sağlamak için bugüne kadar atılmış en ciddi adımlardan biri olarak değerlendiriliyor.
Artık küçük parsellerin bölünmesi, satılması ya da mirasla parçalanması mümkün olmayacak.
Bu sayede hem üretim bütünlüğü korunacak hem de tarımsal kalkınma planları daha sağlıklı yürütülecek.